Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội thắt chặt hoạt động XKLĐ

Hiện tại, Nhật Bản tiếp tục là thị trường trọng tâm tiếp nhận lao động VN. Cùng với số lượng tu nghiệp sinh được đưa sang Nhật Bản lầm việc tăng thêm hàng năm, lao động là điều dưỡng và hộ lý cũng là ngành nghề thú vị, hấp dẫn NLĐ bởi mức lương nhiều. Nắm được điểm yếu của NLĐ là cần tiền, nhưng lại thiếu hiểu biết luật, ở nhiều địa phương đã xuất hiện tình trạng lừa người NLĐ đi Nhật Bản dưới nhiều hình thức, mánh lới tinh vi.

Đơn cử như trong khi vụ doanh nghiệp Cổ phần du lịch dịch vụ dầu khí Hải Phòng (OSC) đến trường Cao đẳng Y Hải Phòng để phát tờ rơi, tư vấn đưa điều dưỡng đi Nhật Bản và thu phí trái phép 1 triệu đồng/người của hơn 50 học sinh chưa kịp lắng xuống, thì vừa rồi, hàng trăm lao động ở các tỉnh Tây Ninh, Bến Tre và TP Hồ Chí Minh lại phát hiện là nạn nhân của thực trạng lừa đảo lao động.mặc dù là một thị trường thu hút, mang đến mức thu nhập ổn định, ổn định cho người lao động, mặc dù vậy thị trường này cũng có nhiều nhược điểm. Nhược điểm trước mắt phải kể đến là thực trạng nhiều cá nhân, tổ chức lợi dụng điểm yếu của NLĐ để áp dụng hành vi lừa gạt. Họ nắm bắt được yêu cầu của NLĐ là cần tiền lại kém hiểu biết về luật pháp nên đã công khai PR tuyển dụng, tư vấn xuất khẩu sang Nhật và thu tiền của người LĐ 1 cách trái phép khiến nhiều người lao động rất bức xúc.

Là một nghề có điều kiện và chịu những quy chế khe khắt của nước tiếp nhận nên Lúc này việc tuyển lựa đưa điều dưỡng và hộ lý Việt Nam sang lao động tại Nhật Bản mới được thực thi ở cấp Chính phủ và Cục điều hành lao động nước ngoài Bộ LĐ TB & XH là đầu mối duy nhất thực hành chương trình. mặc dù vậy, lợi dụng ý lý cần tiền, nhưng thiếu hiểu biết luật pháp và thiếu nguồn tin về thị trường của người LĐ, thời gian vừa rùi xuất hiện tình hình một ít đơn vị, doanh nghiệp công khai truyền bá trên các trang mạng việc tuyển dụng, tư vấn đi làm việc tại Nhật Bản, thu tiền của NLĐ 1 cách trái phép.

Theo phản ánh của nhiều lao động, họ đã được doanh nghiệp Vinh Ron, tại đường Phan Đình Giót, phường 12, quận Tân Bình, TP HCM hứa đưa sang Nhật Bản lầm việc trong các nhà hàng, khách sạn và xí nghiệp. Theo đó, gần 100 lao động, người ít nhất đã nộp cho công ty 1.500 đôla, người cao là 2.500 đôla cùng với rất nhiều thủ tục, giấy tờ gốc. Thế nhưng, gần 1 năm nay, tiền thì mất mà lao động vẫn chưa được đưa sang Nhật Bản để làm việc. Anh Nguyễn Thanh Nhàn, ở tỉnh Bến Tre cho biết: “Khi em vô thì doanh nghiệp kêu em nộp 1.500 đôla. Khi nộp vô, xí nghiệp nói trong vòng 6 tháng sẽ được sang Nhật. Qua 6 tháng em thấy xí nghiệp đưa đi không được em lên gặp giám đốc để rút thủ tục, giám đốc nói là nếu hủy ngang thì không trả tiền lại cho em”.

Sau mỗi vụ lừa gạt người LĐ muốn đi lầm việc ở nước khác xảy ra, cơ quan chức năng lại vào cuộc xử lý. Thế nhưng, tình trạng một số công ty, đơn vị mập mờ trong quảng cáo, tư vấn nhằm tuyển chọn và thu tiền trái phép của NLĐ vẫn diễn ra.

Ngang nhiên tuyển chọn ứng viên là điều dưỡng và hộ lý sang Nhật Bản lầm việc dù không được cấp giấy phép và chẳng có chức năng, một vài xí nghiệp còn thu phí cao của tu nghiệp sinh sang Nhật Bản làm việc. gồi giữa các DN cũng xảy ra tình trạng cạnh tranh không lành mạnh, chộp giật NLĐ.

Ông Tống Hải Nam, Phó cục trưởng Cục quản lý lao động nước ngoài, Bộ Lao động Thương binh và Xã hội cho biết: Khác với các nước tiếp nhận lao động khác, Nhật Bản không tiếp nhận lao động phổ thông mà tiếp nhận lao động dưới dạng thực tập sinh kỹ năng. Hơn 20 năm qua, đã có gần 100 nghìn lao động VN sang tu nghiệp và thực tập kỹ năng ở Nhật.

tuy vậy, cùng những thành quả đạt được, việc đưa thực tập sinh sang Nhật Bản làm việc đã bộc lộ những bất cập: “Trong hơn 20 năm thi hành cách đây không lâu cũng đã có một ít vấn đề phát sinh. Đó là tình hình tu nghiệp sinh Việt Nam vi phạm hợp đồng, bỏ trốn tại Nhật Bản trong những năm vừa rùi gia tăng. Nếu như năm 2012, tỷ lệ bỏ trốn chiếm hơn 4% thì đến năm 2013 con số này chiếm gần 7%. Đến năm 2013 con số này giảm xuống nhưng đây là vấn đề đặt ra bọn mình cần quan tâm. Đồng thời bắt đầu xuất hiện tình hình công ty giảm các điều kiện hoặc nâng phí thu của NLĐ để đưa TNS sang Nhật Bản”.

Nhằm ổn định thị trường lao động xuất khẩu Nhật Bản, vừa qua, Bộ Lao động Thương binh và Xã hội đã có cuộc họp với hơn 180 doanh nghiệp đưa TTS đi Nhật Bản, đồng thời xây dựng Dự thảo Đề án chỉnh đốn thị trường này.

một trong số biện pháp được Bộ nêu rõ, đó là: DN có tỷ lệ thực tập sinh tại Nhật Bản bỏ hợp đồng nhiều hơn 8% sẽ bị tạm đình chỉ hoạt động trong thời hạn 90 ngày để thực hiện các biện pháp chỉnh đốn. Nặng hơn có thể sẽ bị kết thúc việc được phái cử TNS sang Nhật Bản. cùng với đó, các doanh nghiệp chỉ được thu phí dịch vụ không quá 3.600 đôla/người/ hợp đồng 3 năm và 1.200 đôla/người/ hợp đồng 2 năm đối với NLĐ.

Thứ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội Doãn Mậu Diệp cho biết: “Cố gắng làm thế nào để các tin tức đến với các ứng viên muốn đi làm việc tại Nhật Bản nó phải minh bạch, làm gì để các ứng viên có thể tiếp xúc được các thông báo 1 cách dễ dàng thuận lợi và đầy đủ nhất. tất tần tật những nguồn tin về hợp đồng, về tiền lương, về thu nhập và điều kiện sinh hoạt cần phải sáng tỏ. Bộ sẽ đàm luận với các doanh nghiệp về các biện pháp chấn chỉnh, những điều kiện như thế nào thì xí nghiệp có thể được đưa tu nghiệp sinh đi làm việc tại Nhật Bản. thí dụ như họ không vi phạm, không bị xử phạt hành chính, phải có đội ngũ cán bộ am hiểu về luật pháp và có kinh nghiệm về xuất khẩu lao động”.

Chỉ vì nôn nóng muốn kiếm tiền nhanh nhưng lại thiếu tin tức về thị trường, thiếu hiểu biết luật, nhiều lao động đã trở nên “con mồi” của tình trạng lường gạt xuất khẩu lao động. vì vậy, trong khi cơ quan chức năng chưa thể khắc phục các vụ việc một cách rốt ráo, triệt để thì người LĐ cần phải “tỉnh táo” để tránh bị lợi dụng cả lòng tin và tài chính./.

Dự thảo Đề án chấn chỉnh thị trường xuất khẩu lao động Nhật Bản
một số phương pháp chỉnh đốn được bộ nêu ra:

• Các doanh nghiệp đưa tu nghiệp sinh sang Nhật phải tuân thủ tốt các quy định của pháp luật, đồng thời phải có cả một hệ thống bộ máy và cơ sở vật chất phục vụ hoạt động này.
• Chỉ được tuyển dụng và đào tạo TNS sau khi đã đăng ký thực thi hợp đồng và Cục quản lý lao động chấp thuận.
• doanh nghiệp phải tổ chức đào tạo tiếng Nhật và bổ dưỡng kiến thức cần thiết cho TNS theo quy trình và không được thu phí môi giới.
• sáng tỏ hóa kinh phí đi Nhật. xí nghiệp chỉ được thu phí người lao động không quá 3.600 USD/người với hợp đồng 3 năm và 1.200 USD/người với hợp đồng 3 năm. Đông thời, chỉ được thu khi TNS đã được phía Nhật Bản cấp nhân cách lưu trú và ký hợp đồng.
• minh bạch thông báo về hợp đồng, về tiền lương và điều kiện sinh hoạt…
• DN có tỷ lệ TNS bỏ trốn hơn 8% sẽ bị tạm đình chỉ hoạt động trong thời hạn 90 ngày. Nặng hơn có thể sẽ bị kết thúc hoạt động.